تاریخچه عسل :
عسلی که هر روز صبح ها برکات و معجزات طبیعت را به ما یادآوری می کند دارای پیشینه قوی می باشد.
تحقیقات نشان می دهد زنبورداری 4 هزار سال پیش در مصر شروع شده سپس به یونان، فلسطین، قبرس، آسیا و اروپا رفته است. در مصر، در مقبره فرعون توتانخامون، 13 کیلوگرم عسل در یک جعبه چوبی به مدت 3800 سال نگهداری شده و تا به حال سالم باقی مانده است.
خواص ضد باکتریایی عسل را آشوریان کشف کرده اند.
در مصر، نوشته هایی به خط هیروگلیفی در مورد عسل یافت شده و همانطوریکه آزتک ها از کاکائو بعنوان یک روش پرداخت در معاملات خود استفاده می کردند، مصریان هم در مبادلات تجاری خود از عسل به جای پول بهره می بردند. به گفته بسیاری از مورخان، مصریان از عسل در بسیاری از داروهای شان استفاده می کردند.
یونانیان و رومی ها عسل را به عنوان یک غذای ارزشمند برای خدایان می پنداشتند و آنها برای نشان دادن حسن نیت خود و همچنین جهت محافظت از خود در برابر خشم خدایان، برای آنها عسل مهیا می نمودند.
عسل، یازده قرن است که به عنوان غذایی پرطرفدارمورد توجه قرار گرفته و روستائیان آلمانی در قبال دریافت عسل از اربابان خود، برای آنها کار می کردند.
در یک بررسی دیگر، عکسی که بر روی دیواره یک غار در والنسیای اسپانیا کشیده شده است، نشان می دهد که تاریخچه عسل به 6 هزار سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد، بدیهی است که مردم زمان های قدیم پی به ارزش غذایی عسل برده و به این خاطر با به خطر انداختن جان خود، از درختان و صخره ها بالا می رفتند تا عسل های را که در کندوها قرار داشتند، به دست بیاورند.
تعریف عسل :
عسل و ساختار عسل چیست ؟
عسل یک محصول غذایی شیرین است که با استفاده از شهد گل و گیاهان و یا بخش های زنده گیاهان و همچنین ماده شیرین ترشح شده توسط برخی از حشرات بالدار، توسط زنبور عسل جمع آوری شده و با اصلاح ترکیبات آن در بدن زنبور عسل، در لانه زنبورها انبار شده و در نتیجه در داخل کندوها به مرحله تکامل می رسد.
عسل حاوی قندهای مختلفی به ویژه گلوکز و فروکتوز می باشد. رنگ عسل از سفید روشن تا قهوه ای تیره قابل تغییر است. طعم و عطر عسل بر اساس محل و انواع شهدهای جمع آوری شده توسط زنبورها، متفاوت می باشد.
به خاطر وجود توکوفرول، اسید اسکوربیک، فلاونوئیدها و سایر مواد فنولی در ساختار عسل، اثر آنتی اکسیدانی بسیار قوی دارد. کارشناسان متوجه شده اند که عسل، اسپاسم معده و همچنین حالات دستگاه گوارشی را متعادل می سازد. عسل به علت اثرات مثبت بر روی پوست و درمان بسیاری از زخم ها، در اکثر محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.
جهت اثبات تاثیرات مثبت عسل بر بدن، افراد بزرگسال بایستی روزانه 3 الی 5 قاشق غذاخوری عسل استفاده نمایند تا نتیجه اثر بخشی آن را بعد از گذشت یک الی دو ماه مشاهده کنند.
عسل یکی از طبیعی ترین مواد غذایی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند، بنابراین می توان عسل را به عنوان یک هدیه گرانبها از طبیعت توصیف کرد.
شیر زنبور عسل ( ژل رویال ) چیست ؟
شیر زنبور عسل شبیه شیر مادر است، زنبورها این محصول را برای بزرگ نمودن بچه زنبورها از بدن خود ترشح می کنند.
شیر زنبور در عین حال ماده استفاده شده از سوی ملکه زنبورها در تمام طول زندگی می باشد.
با توجه به اینکه زنبوران کارگر به مدت 45 روز زندگی می کنند، ملکه زنبورها که در تمام طول زندگی خود از شیر زنبور استفاده می کند به مدت 5 الی 7 سال عمر می کند، از این رو می توان ارزش غذایی شیر زنبور را حدس زد.
شیر زنبور را می توان به عنوان یک منبع طبیعی انرژی شناخت. مطالعات علمی ثابت کرده است استفاده از شیر زنبور توسط کودکان، باعث رشد جسمی و روحی آنها شده، همچنین باعث بهبود فعالیت مغزی آنها می شود. علاوه بر این استفاده مرتب و منظم از شیر زنبور توسط بزرگسالان، باعث افزایش تخم دان ها در خانم ها و افزایش کیفیت اسپرم در مردان می شود.
شیر زنبور عسل به شما کمک می کند تا در طول روز با افزایش کارایی، احساس سرزندگی کنید.
عسل خام چیست ؟
عسل خام، عسلی است که بطور طبیعی و بدون انجام عملیات پاستوریزاسیون و فیلتراسیون از کندو خارج می شود.
انواع عسل :
1- عسل گل :
عسلی است که زنبورها با استفاده از شهد گل ها تولید می کنند مانند : آویشن، یونجه، مرکبات، بوته خار، آفتابگردان، پنبه، اقاقیا، لاوانتا، درخت گز، خردل، جعفری، سنجد، سیب، کنجد، توت فرنگی و اکالیپتوس.
2- عسل ترشح شده توسط حشرات :
عسلی است که زنبورها، بطور کلی با استفاده از ترشحاتی که برخی از حشرات از قسمت های زنده گیاهان بیرون می آورند، درست می کنند مانند : عسل کاج، عسل سرو کوهی، عسل برگ .
کیفیت عسل :
کیفیت عسل به مدت زمان ماندگاری و همچنین نداشتن مواد افزودنی بستگی دارد. معیارهای کیفی عسل بر اساس طعم، عطر و رنگ مشخص نمی شود بلکه کیفیت و سلامتی عسل تنها با تجزیه و تحلیل در آزمایشگاه ها تعیین می شود .
جهت تولید عسل با کیفیت :
1- زنبورداران بایستی بیماری ها و انگل های زنبور عسل را بشناسند. داروها و آنتی بیوتیک ها در فصل عسل نباید استفاده شود.
2- زنبورداران بایستی از مکان های کشاورزی که از آفت کش ها استفاده می کنند، دور بمانند.
3- برداشت عسل باید در مکان های بسته و تمیز انجام پذیرد.
4- بسته بندی عسل و ظروف بسته بندی بایستی کاملا" تمیز، سالم و بهداشتی باشند.
5- به خاطر اینکه تغییری در ساختار عسل ایجاد نشود، بایستی عسل ها حرارت نبینند.
بلوری شدن عسل :
بطور طبیعی بر اساس انواع شهدهای جمع آوری شده از سوی زنبورها، به مرور زمان عسل می تواند به حالت بلوری درآید. بلوری شدن عسل که باعث تغییر رنگ آن به سفیدی می شود دلیل بی کیفیتی و یا تقلبی بودن عسل نمی باشد.
عسلی که از گل ها به دست می آید سریع تر از عسلی که از کاج به دست می آید بلوری می شود، بلوری شدن عسل به ساختار گل ها و همچنین میزان ارتفاع گل ها از سطح دریا دارد. عسلی که از گل های موجود در ارتفاعات بالاتر از سطح دریا به دست می آید، دیرتر بلوری می شود.
قطعا" بلوری شدن عسلی که از گل ها به دست می آید در فصل زمستان اجتناب ناپذیر است و این ویژگی خاص عسل است .
بلوری شدن عسل برای سلامتی انسان هیچ ضرری ندارد و لیکن افرادی که نمی خواهند عسل بلورین مصرف کنند بایستی ظرف عسل را ( در بسته بندی شیشه ای ) در آب گرم با دمای 50 درجه گذاشته و تا زمان حل شدن بلورها منتظر بمانند.
توجه : اگر ظرف عسل در دمای بالاتر از 50 درجه قرار داده شود، رنگ عسل تیره تر و آنزیم های موجود در آن تخریب می شوند.
دلایل اصلی بلوری شدن عسل :
1- انواع گوناگون گل ها.
2- حباب های هوای موجود در داخل عسل.
3- مقدار گرده و ذرات استفاده شده در عسل.
4- رطوبت و دمای محلی که عسل در آن جا ذخیره می شود.
5- نوع بسته بندی.
هنگام خرید عسل باید مراقب چه چیزهایی باشیم :
1- عسلِ مارک دار و تایید شده بخریم
از آنجائیکه کیفیت عسل را با توجه به طعم، عطر و رنگ نمی توان تعیین کرد بنابراین نباید از عسل هایی که بدون بسته بندی بوده و به صورت فله عرضه می شوند، استفاده کرد. مطلقا" از عسل هایی که در آزمایشگاه ها مورد آزمایش قرار گرفته و دارای مارک و تاییدیه می باشند استفاده نمایید.
2- ترجیحا" عسل بدون موم استفاده کنید
در صنعت زنبورداری، به دلیل اینکه آفت کشی در داخل لانه زنبور انجام می پذیرد، اگر عسل را با موم استفاده کنیم ریسک اینکه مقداری از آفت کش ها در داخل موم ها باقی بمانند، زیاد است بنابراین سعی کنیم تا جایی که امکان دارد از عسل بدون موم استفاده نماییم.
3- درباره نام تجاری عسل باید تحقیق شود
مارک عسل حتما" بایستی به عنوان یک نام تجاری معتبر قابل اعتماد باشد. باید به شماره سریال، تاریخ تولید و انقضاء، نام شرکت، اطلاعات ارتباطی، عبارات هویت سازمانی و گارانتی محصول دقت نماییم. سیستم کنترل کیفیت شرکت تولید کننده، دارا بودن کارمندان با تجربه و متخصص، همچنین بهداشتی بودن مکان تولید حتما" بایستی مورد سوال و تحقیق قرار گیرند.
4- برچسب روی بسته بندی باید به خوبی خوانده شود.
فواید عسل :
1- سرشار از ویتامین و مواد معدنی است و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
2- تعداد گلبول های قرمز را افزایش داده و کمبود آهن را جبران می کند.
3- جایگزین مناسبی برای شکر می باشد.
4- دارای بسیاری از کاربردهای پزشکی می باشد.
5- فلور روده را تنظیم و باعث قطع شدن اسهال می شود.
6- عسل باعث کاهش بیماری های پوستی مانند درماتیت و کپک می شود. مالیدن عسل بر روی قسمت های عفونی پوست، باعث بهبودی زخم ها می شود.
7- عسل برای جلوگیری از ریزش مو مفید است.
8- جایگزین مناسبی برای شربت سرفه می باشد.
9- باعث کاهش علائم آلرژی می شود.
10- عسل تاثیر مثبتی بر روی گلبول های قرمز و افزایش سطح اکسیژن بدن دارد، بنابراین هنگامی که ورزشکاران در معرض افت انرژی قرار می گیرند، می توانند با مصرف یک قاشق غذاخوری عسل، سریعا" انرژی خود را بازیابند.
11- عسل برخی از ریسک های بیماری سرطان را کاهش می دهد.
12- عسل باعث کاهش فشار و کلسترول می شود.
13- عسل برای زخم های باز، سوختگی ها و دردهای قسمت های حساس بدن، در صورتیکه بطور مستقیم استفاده شود، اثر شفا بخشی دارد.
14- جهت التیام خارش های ناشی از نیش حشرات و یا تماس بدن با گیاهان سمی، در صورتیکه بطور مستقیم روی محل آسیب دیده استفاده شود، اثر شفابخشی دارد.
15- ثابت شده است استفاده روزانه 3 قاشق عسل به درمان بیماری های سوء تغذیه، سرماخوردگی، علائم پیری، بیماری های روانی و ناراحتی های معده، کمک می کند.
16- عسل برای گلودرد مفید می باشد. اگر مقدار کمی عسل به همراه موم خوب جویده و بلعیده شود، گلودرد را تسکین می دهد.
17- به هنگام مصرف عسل، قند موجود در آن بطور مستقیم وارد گردش خون شده و فورا" ایجاد انرژی می کند، به این دلیل عسل بدن را قوی و سرزنده نگه می دارد.
18- عسل باعث دفع ادرار شده و مسیر مثانه را تمیز می کند. عسل به دلیل خاصیت پاک کنندگی و تسکین دهنده دستگاه گوارش، اگر به همراه ماست استفاده شود باعث فعالیت روده ها شده و از یبوست جلوگیری می کند.
19- ماساژ بدن با عسل باعث نرمی و لطافت پوست می شود.
20- اگر قبل از خواب، به لب های خشک شده و ترک خورده عسل مالیده شود، صبح به هنگام بیداری لب هایی نرم خواهید داشت.
21- عسل برای رشد فیزیکی کودکان بسیار ضروری بوده و مصرف آن برای کودکان زیر یک سال مجاز نمی باشد.
آنچه در مورد عسل و زنبورها باید بدانیم :
1- زنبورها 20 میلیون سال است که عسل تولید می کنند.
2- برای تولید یک کیلوگرم عسل، حدود 30 هزار زنبور از 20 میلیون گل، شهد جمع آوری می کنند.
3- زنبور عسل به خاطر اینکه در هر ثانیه 200 مرتبه بال می زند، صدای وز وز از خود ایجاد می کند.
4- به طور متوسط یک زنبور عسل در طول زندگی خود، 12/1 قاشق چایخوری عسل تولید می کند.
5- زنبورها برای جمع آوری یک کیلوگرم عسل از گل ها، باید 6 مرتبه دور دنیا بگردند.
6- زنبورها نقش مهمی در محیط زیست ایفا می کنند، گیاهان به لطف زنبورها بارور می شوند.