تاریخچه قهوه :
* قهوه در سال 850 میلادی توسط یک چوپان اهل اتیوپی کشف شد
به روایت افسانه ها، گله بزهای این چوپان، بر اثر خوردن میوه درخت قهوه و تاثیر کافئین، شروع به جنب و جوش و رقصیدن می کنند. پس از این رویداد، کشیشی که نوعی نوشیدنی با میوه قهوه برای خود درست کرده بود، بعد از مصرف آن، تمام شب را بیدار می ماند و به این ترتیب، کشف شد این نوشیدنی، حاوی ماده ای است که مانع خواب می شود، از این رو مصرف آن شروع به گسترش کرد.
درخت قهوه
درخت قهوه می تواند 200 سال عمر داشته باشد، پس از کاشت دانه های قهوه، 5 سال طول می کشد تا میوه قهوه قابل استفاده و مصرف شود. برگ این درخت نمی ریزد و ارتفاع آن به بیش از 4/7 متر نمی رسد. همچنین درختان قهوه به خودی خود، گرده افشانی می کنند. بر اساس نوع خاک و آب و هوا، از یک درخت قهوه عربی، حدود 5/44 کیلوگرم قهوه در سال به دست می آید.
تولید قهوه
قهوه در مناطق نیمه گرمسیری آفریقا، هند، مناطق استوایی آمریکا، برخی از جزایر جنوب و جنوب شرقی آسیا، تولید می شود. از این رو مناطق تولید قهوه در جهان، به نام کمربند قهوه نامیده می شوند. به خاطر نیاز گیاه قهوه به نور آفتاب و دمای بالا، کمربند تولید قهوه دارای مناطق گرمسیری بیشتری می باشند، قهوه به صورت تجاری در 45 کشور دنیا تولید می شود. برترین کشورهای تولید کننده قهوه عبارتند از : پورتوریکو، برزیل، اندونزی، ویتنام، کلمبیا، هند، مکزیک.
معمولا" قهوه جامائیکا به عنوان بهترین قهوه دنیا شناخته می شود.
آمریکا بزرگترین وارد کننده قهوه در جهان بوده و ژاپن نیز سومین رتبه را در واردات قهوه به خود اختصاص می دهد.
بسته بندی قهوه
* جنس کیسه های قهوه، معمولا" از کنف می باشد. یک کیسه پر شده از دانه های سبز قهوه، دارای 60 کیلوگرم وزن و بیش از 600 هزار دانه قهوه می باشد.
درباره قهوه
* قهوه اولین ماده غذایی است که به شکل فریز، نگهداری شده است
فریز کردن مواد غذایی جهت محافظت در برابر فاسد شدن، برای اولین بار در جنگ جهانی دوم با فریز کردن قهوه آغاز شد.
* کاپوچینو :
کاپوچینو، به خاطر شباهت رنگی با لباس راهبه ها، این نام را به خود گرفته است.
* افزودن شیر به قهوه
برای اولین بار، یک دکتر فرانسوی افزودن شیر گرم به قهوه را کشف کرد، وی این نوشیدنی را برای بیمارانش تجویز می نمود.
* رابطه طلاق با قهوه
در فرهنگ عربی باستان، اگر مردان به اندازه کافی قهوه برای خانه های شان تهیه نمی کردند، زنان می توانستند بطور قانونی از شوهران شان طلاق بگیرند.
* تا اواخر سال 1800 میلادی، مردم قهوه مورد نیاز خود را در خانه های شان بو داده می کردند.
* ترک ها، در قرن 14 میلادی با قهوه آشنا شده و تقریبا" در قرن 16 میلادی، به عنوان بزرگ ترین پخش کننده قهوه در جهان شناخته شدند. همچنین واژه قهوه از طریق زبان ترکی به زبان های اروپایی راه یافته است.
* قهوه در اروپا به عنوان شراب عربی شناخته می شود. کلمه Coffe در زبان عربی به معنای شراب بوده و از کلمه Kahwa می آید.
* در برخی از مناطق آفریقا، دانه های خام قهوه، به وسیله آب و ادویه جات خیس شده سپس مانند آدامس جویده می شود.
* مردم استرالیا، از سال 1940 تا به امروز، با افزایش 6 برابری، 600 درصد بیشتر از چای، قهوه مصرف می کنند.
* قهوه ترک
دانه های قهوه که به خوبی در آب جوشیده و پخته می شوند به عنوان قهوه ترک شناخته شده و امروزه نیز در ترکیه و یونان به همان شکل تهیه و مصرف می شود.
* اولین دستگاه اسپرسو در سال 1906، توسط ایتالیائی ها تولید شد.
نسکافه چیست ؟
نسکافه یک نام تجاری برای قهوه بوده که متعلق به سازمانی به نام Nestlé می باشد و برای اولین بار در دنیا، قهوه فوری را به بازار ارائه نمود.
فواید قهوه
1- کاهش وزن
کافئین موجود در نوشیدنی هایی مثل چای و قهوه، باعث افزایش انرژی به میزان 5 درصد در بدن شده و در صورت ثابت ماندن میزان مصرف مواد غذایی، باعث کاهش وزن بدن نیز می شود. کافئین باعث سرعت بخشیدن به چربی سوزی در بدن می شود، بنابراین مصرف یک فنجان قهوه بدون قند، بعد از هر وعده غذایی، برای افرادی که مشکل اضافه وزن دارند، توصیه می شود.
2- درمان سردرد
قهوه، اثر داروهای مسکن را 40% افزایش می دهد. در خصوص بیماری میگرن، مصرف کافئین به همراه سایر داروها نیز توصیه می شود.
3- بروز دادن علائم مبتلا به بیماری های قندی
افرادی که از وجود بیماری های قندی در بدن خود آگاه نیستند، اگر بعد از نوشیدن یک یا دو فنجان قهوه، متوجه لرزش و یا عرق کردن بدن خود شوند، این حالت را می توانند به عنوان زنگ خطری برای ابتلاء به بیماری قند تلقی کنند.
4- باعث کوچک شدن تومورهای سرطانی می شود
رابطه بین قهوه و سرطان پستان از جمله مواردی است که تحقیقات بیشتری در مورد آن به عمل آمده است. طبق نظریه کارشناسان در سال 1988، استفاده روزانه 5 فنجان قهوه، باعث کوچک تر شدن تومورهای بدخیم سرطانی می شود.
لازم به توضیح می باشد براساس یک نظریه دیگر از سوی کارشناسان، قهوه از طرفی باعث بزرگ تر شدن تومورهای خوش خیم سرطانی نیز می شود بنابراین بایستی در مصرف آن دقت نموده و با پزشک معالج مشورت کرد.
5- بهبود بیماری های لوزالمعده
طبق یک تحقیق به عمل آمده در سال 1981، قهوه یکی از عوامل مهم ابتلاء به بیماری سرطان لوزالمعده تلقی می شده، اما با گذر زمان این نظریه برعکس شده و بر اساس آخرین مطالعات، قهوه علاوه بر جلوگیری از سرطان لوزالمعده ، از ابتلاء به تومورهای روده نیز پیشگیری می کند.
6- آسم
مصرف روزانه سه فنجان قهوه، خطر ابتلاء به آسم را کاهش داده، همچنین باعث کاهش سرفه نیز می شود.
7- مصرف قهوه ربطی با کلسترول ندارد
طبق نظریه کارشناسان، قهوه باعث افزایش کلسترول نمی شود ولی توصیه می شود جهت مراقبت و محافظت از قلب ، قهوه تصفیه شده استفاده گردد.
8- پیشگیری از بیماری سیروز
در صورت مصرف روزانه 4 فنجان قهوه و یا بیشتر از آن، بیماری سیروز در افرادی که بیشتر مشروبات الکلی مصرف می کنند، به میزان 80% کاهش می یابد.
9- فعال نمودن روده ها
قهوه باعث تحرک روده ها و ترشح اسید معده می شود.
10- ضد افسردگی
بر اساس مطالعات جدید انجام شده، قهوه خاصیت ضد افسردگی داشته و حتی در بعضی موارد مانع خودکشی نیز می شود. مصرف روزانه یک یا دو فنجان قهوه بسیار مفید می باشد.
ضررهای قهوه
1- پوکی استخوان
نظریات مختلفی در مورد اینکه آیا قهوه باعث از بین رفتن کلسیم و یا پوکی استخوان ( به خصوص در خانم ها ) می شود یا نه، وجود دارد. لذا مصرف یک فنجان قهوه در روز برای خانم های جوان ضرری نداشته ولی در مورد خانم های مسن توصیه نمی شود.
2- افزایش فشار خون
مصرف قهوه به هنگام صبح، باعث افزایش ضربان قلب می شود، البته این موضوع گذرا و بی ضرر می باشد. ولی بر اساس یک سری مطالعات انجام شده، ثابت شده است که قهوه اثرات حاشیه ای بر روی فشار خون دارد.
3- کاهش قدرت درک
این موضوع درست است که قهوه شما را بیدار نگه می دارد ولی برخی تحقیقات نشان می دهند که مصرف قهوه باعث کاهش درک ما از مطالب می شود. در افراد سیگاری این کاهش به مراتب بیشتر از افراد معمولی اتفاق می افتد زیرا کافئین در افراد سیگاری به این متابولیزم سریع جواب می دهد.
4- بر هم زدن برنامه خواب
قهوه علاوه بر بی خوابی باعث می شود در طول مدت خواب، حافظه ما از استراحت کافی و مناسب برخوردار نبوده و احساس خستگی و ناراحتی نماید.
5- سقط جنین و ناباروری
در یک بررسی به عمل آمده، مصرف بیش از 3 فنجان قهوه در روز توسط خانم ها، میزان باردار شدن آنها را 27% کاهش می دهد، همچنین مصرف بیش از حد قهوه در زمان بارداری، باعث سقط جنین و یا کاهش وزن نوزاد می شود.
انواع قهوه
1- گرانبها ترین قهوه دنیا از مدفوع گربه زباد آسیایی به دست می آید.
با توجه به اینکه گربه آسیایی از میوه درخت قهوه تغذیه می کند، هسته این میوه در معده گربه تخمیر شده و دانه های اصلی قهوه به صورت هضم نشده از طریق مدفوع خارج می شوند، این دانه ها پس از جمع آوری و عملیات شستشو، با نور خورشید خشک شده و به صورت برشته در می آیند.
قیمت یک فنجان از این نوع قهوه، مبلغ 30 یورو می باشد.
2- قهوه عاج سیاه، یکی دیگر از گرانبها ترین قهوه ها در دنیا می باشد که از طریق مدفوع فیل به دست می آید
این قهوه بیشتر در تایلند تولید می شود. نحوه تولید آن بدین شکل است که ابتدا زنان محلی میوه های درختان قهوه را که در ارتفاعات 1500 متری از سطح زمین رشد نموده اند ، جمع آوری کرده و این میوه ها توسط فیل ها به عنوان ماده غذایی مصرف می شوند، سپس میوه ها طی مدت 15 تا 70 ساعت از دستگاه گوارشی فیل ها عبور کرده و دانه هایی که سالم مانده اند به همراه مدفوع دفع می شوند. این دانه ها پس از جمع آوری، از داخل میوه قهوه خارج شده، به طور کامل شستشو و بو داده می شوند.
3- Espresso
در اصل می توان اسپرسو را عصاره تمامی قهوه ها نامید. اسم این قهوه نیز، مانند سایر قهوه ها از زبان ایتالیایی آمده است و به خاطر اینکه ظرف مدت 15 ثانیه آماده می شود، خیلی سریع می توان آن را سرو کرد.
4- Americano
این قهوه را به عنوان قهوه سربازان آمریکایی می شناسند، در جنگ جهانی، سربازان آمریکایی که در ایتالیا مستقر بودند به دلیل نبود دستگاه تصفیه قهوه، با اضافه کردن آب به اسپرو، قهوه مورد علاقه خود را درست می کردند و به این ترتیب این نوع قهوه Americano نامیده می شود.
5- Macchiato
این نوع قهوه با اضافه کردن یک قاشق کارامل به اسپرسو تهیه می شود .
6- Ristretto
مقدار آب استفاده شده در این قهوه نسبت به اسپرسو کمتر می باشد.
7- Affogato
با اضافه کردن بستنی وانیلی به قهوه به دست می آید .
8- Mocha
با استفاده از اسپرسو و شیر، همچنین با اضافه کردن شکلات و کارامل این نوع قهوه تهیه می شود.
Mocha در اصل نام یک بندر در یمن می باشد. قهوه برای اولین بار از این بندر به نقاط مختلف دنیا فرستاده شد.
9- Latte
به این نوع قهوه، شیر داغ و کارامل افزوده می شود. و از آنجائیکه شیر جوشانده می شود کف زیادی ندارد .
10- Cappuccino
تقریبا شبیه لاته می باشد با این تفاوت که لاته در لیوان های بزرگ ارائه شده ولی کاپوچینو در فنجان های 200 – 150میلی گرم سرو می شود.
11- Cafe Cortado
در تهیه این نوع قهوه، به اندازه نصف اسپرسویی که اضافه می شود، شیر استفاده می شود.
12- Flat White
با اضافه کردن دو برابر شیر بر روی اسپرسو تهیه می شود.
دنیای قهوه
* قهوه به علت داشتن کافئین، اگر در ساعات شبانه مصرف شود، خواب شما را به مدت 40 دقیقه به تاخیر می اندازد.
به طور کلی کافئین، ترشح ملاتونین مغز را به تاخیر می اندازد. هورمون ملاتونین، هورمونی است که ریتم بیولوژیکی بدن را تنظیم می کند. این هورمون معمولا" بین ساعت 11 شب تا ساعت 5 صبح ترشح می شود، از این رو مصرف قهوه باعث تاخیر در ترشح ملاتونین شده و این موضوع سبب بی خوابی می شود.
* شکلات شیرین حاوی 30 میلی گرم کافئین بوده در حالیکه یک فنجان قهوه دارای 100 الی 150 میلی گرم کافئین می باشد.
* طبق آزمایشات انجام شده بر روی 20 هزار نفر، در دانشگاه هاروارد، علائم آسم در افرادی که به طور منظم قهوه مصرف می کنند نسبت به سایر افراد، کمتر دیده شده است.
* بهترین زمان مصرف قهوه، از ساعت 9/30 تا 11/30 صبح می باشد. زیرا کافئین موجود در قهوه باعث بیداری، تحرک و آزاد شدن انرژی توسط هورمون کورتیزول در بدن می شود.
* قهوه های به رنگ تیره نسبت به قهوه های به رنگ روشن از کافئین کمتری برخوردارند، مدت زمان طولانی جهت بوداده شدن قهوه ها، علت کاهش کافئین موجود در آنها می باشد.
* مصرف بیش از حد قهوه می تواند باعث مرگ شود، مصرف 100 فنجان قهوه ظرف مدت 4 ساعت، باعث مرگ یک انسان معمولی می شود.
* بالزاک، نویسنده فرانسوی، جهت الهام گرفتن و تمرکز بر روی نوشته هایش به هنگام نویسندگی، روزانه 50 لیوان قهوه مصرف می کرد.
* بتهون، جهت آماده کردن یک فنجان قهوه برای خود، آن قدر حساس بود که داخل یک فنجان دقیقا" 60 عدد دانه قهوه قرار می داد.
* سالانه 400 میلیارد فنجان قهوه، از سوی دوستداران و طرفداران آن مصرف می شود. تقریبا" به ازای هر 3 نفر، یک نفر در روز یک فنجان قهوه مصرف می کند.
* مناطق اسکاندیناوی، با مصرف 11/97 کیلوگرم قهوه به ازای هر نفر در سال، بیشترین آمار مصرف در دنیا را به خود اختصاص داده اند و این میزان در ایتالیا، 4/54 کیلوگرم به ازای هر نفر در سال می باشد.
* مصرف کافئین از سوی ورزشکاران در زمان مسابقات، توسط کمیته بین المللی المپیک ممنوع اعلام شده است. اگر در هر میلی لیتر از ادرار ورزشکاران، بیش از 12 میکروگرم کافئین مشاهده شود، از بازی ها اخراج می شوند.
لازم به توضیح می باشد که برای رسیدن به این میزان کافئین، نوشیدن 5 فنجان قهوه کافی است.